Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

attributum est

  • 1 attributum

    at-trĭbŭo ( adt-, Weissenb., Jan; att-, B. and K., L. Müller), ŭi, ūtum, 3, v. a., to associate, add or join to, to annex, assign, bestow, give (class., but rare in the poets; syn.: tribuo, assigno, do, ascribo, addico).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    pueros attribue ei, quot et quos videbitur,

    Cic. Att. 12, 30:

    video, cui Apulia sit attributa,

    assigned as a province, id. Cat. 2, 3, 6:

    insulae Rhodiis attributae,

    annexed, subjected, id. ad Q. Fr. 1, 1, 11:

    Camunni finitimis adtributi municipiis,

    Plin. 3, 20, 24, § 134:

    equos gladiatoribus,

    Caes. B. C. 1, 14:

    quae (juventus) praesidio ejus loci adtributa erat,

    Liv. 24, 21: pontifici sacra omnia. id. 1, 20: possessionem, Vulg. Num. 36, 12:

    aliquem,

    ib. Deut. 29, 26.—Of the assigning of state domains or other possessions belonging to the public treasures:

    bona oppressorum in Vesvio restitutioni afflictarum civitatium attribuit,

    Suet. Tit. 8 al. —Hence of appropriations from the exchequer:

    pecuniam alicui,

    Cic. Phil. 14, 14, 16:

    ad aliquam rem pecuniam dare, attribuere, solvere,

    id. ib. 14, 14 fin.;

    so Liv 40, 51.—Also of private assignments: Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, quantum debetur,

    Cic. Att. 13, 2, 1.—Hence also aliquem, to assign, make over to any one:

    attributos quod appellas, valde probo,

    i. e. my debtors, to whom I have referred you, Cic. Att. 13, 22.—
    B.
    Trop.:

    timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit,

    Cic. Rosc. Am. 4:

    Suus cuique attributus est error,

    Cat. 22, 20:

    si alicui rei hujus modi, legi, loco, urbi, monumento oratio attribuetur,

    i. e. if these are represented as speaking, Cic. Inv 1, 52, 100:

    curam alicujus rei adtribuere,

    Liv. 26, 49.—
    II.
    Esp.
    A.
    To join in addition, to add:

    non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—
    B.
    Aliquid alicui, to attribute or impute to one, to charge with, ascribe to (cf. ascribo):

    si eruditius videbitur disputare, attribuito Graecis litteris,

    Cic. Sen. 1, 3:

    Hoc tu si cupidius factum existimas, Caesari attribues,

    id. de Or. 2, 3, 14:

    bonos exitus dis immortalibus,

    id. N. D. 3, 37, 89:

    aliis causam calamitatis,

    id. Verr. 2, 5, 41.—
    C.
    T. t., to lay as a tax or tribute:

    his rebus omnibus terni in milia aeris adtribuerentur,

    Liv. 39, 44.—Hence, attrĭbūtus ( adt-), a, um, P. a., lit. that is ascribed or attributed to a thing; hence, subst.: attrĭbūtum, i, n.
    A.
    (Acc. to I.) Money assigned from the public treasury, Varr. L. L. 5, § 181 Müll.—
    B.
    In gram. lang., a predicate, attribute:

    Omnes res confirmantur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum,

    Cic. Inv. 1, 24, 34; 1, 25, 36 sqq.; Gell. 4, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > attributum

  • 2 Prädikat

    Prädikat, I) Beilegungswort: attributio. res attributa. id quod rebus od. personis attribuitur od. attributum est (das Attribut). – id quod loquimur (die Aussage). – II) Titel: titulus. – cognomen (Beiwort). – das Pr. »Prätor« erhalten (ohne Prätor zu sein), honorem praeturae titulo tenus suscipere.

    deutsch-lateinisches > Prädikat

  • 3 attribuo

    at-tribuo (ad-tribuo), buī, būtum, ere, zuerteilen, zuteilen, verleihen, I) eig.: A) im allg.: servos, pastores armat atque iis equos attribuit, machte sie beritten, Caes.: navibus III comparatis, ex quibus duas familiaribus suis attribuerat, unam ipse conscenderat, Caes.: non Stratonis modo regiam supellectilem attribui ei iussit, sed etiam etc., Curt.

    B) insbes.: 1) jmdm. einen Ort als Aufenthalt, Wohnsitz od. Besitztum zuteilen, zuweisen, anweisen, alteram partem eius vici Gallis concessit, alteram cohortibus ad hibernandum attribuit, Caes.: sibi agros attribuant, Caes.: quibus urbes agrosque attribui iussit, Curt.: ipsis attribueret sedem, Curt.: coloniae a rege attributae, Curt.: terra culturae causā attributa olim particulatim hominibus, ut Etruria Tuscis, Samnium Sabellis, Varr. sat. Men. 17. – iuventus, quae praesidio eius loci attributa erat, Liv.: u. m. dopp. Acc., electos ex omnibus legionibus fortissimos viros, antesignanos, centuriones Caesar ei classi attribuerat, als Zent., Caes. b. c. 1, 57, 1. – ebenso den Standort in der Schlacht, dextra pars (Flügel) Massiliensibus attribuitur, sinistra Nasidio, Caes.

    2) als t. t. der Geschäftsspr., attr. pecuniam, Geld anweisen, überweisen, durch Anweisung zuteilen, -verleihen, a) v. einer Privatperson, Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, si modo attribuetur, quantum debetur, Cic. ad Att. 13, 2, 1: dah. prägn., attr. alqm, auf jmd. anweisen, attributos (die Angewiesenen) quod appellas, valde probo, Cic. ad Att. 13, 22, 4: sei (= si) is quei (= qui) adtributus erit, eam pecuniam... ei quoi (= cui) attributus erit, non solverit, Corp. inscr. Lat. 1, 2, 206. lin. 41 sq.: u. m. Dat. der Summe, tamtae pecuniae eum eosve attribuito, ibid. 40 sq.: quamtae pecuniae attributus erit, tamtam pecuniam et eius dimidium ei, quoi (= cui) adtributus erit, dare debeto, ibid. lin. 43. – b) von Staats wegen (s. Müller Liv. 1, 43, 9), »(Antonius) mihi pecuniam attribuit?« Cupio videre, qui id audeat dicere, Cic.: pecunia attributa, numerata est, Cic.: censoribus postulantibus, ut pecuniae summa sibi, quā in opera publica uterentur, attribueretur, vectigal annuum decretum, Liv.: unde (pecunia publica) erat attributa, Cic.: nonne sestertium centiens octogiens ex aerario tibi attributum Romae in quaestu reliquisti? Cic.: his talenta D ad belli usum attributa, Curt. – prägn., auf jmd. anweisen, quibus equos alerent, viduae attributae, quae bina milia aeris in annos singulos penderent, Liv. 1, 43, 9.

    3) jmdm. etw. zur Besorgung, Leitung, Führung zuteilen, pecus omne equitibus auxiliariis agendum attribuit, Sall.: attribuit nos trucidandos Cethego, Cic.: Amynandro Aetolos concitandos ad bellum attribuit, Liv.; vgl. ceterorum (captivorum) curam benigne tuendorum C. Flaminio quaestori attribuit, Liv.: ei (pontifici) sacra omnia exscripta exsignataque attribuit, quibus etc., übertrug ihm den ganzen Gottesdienst mit der schriftlichen Übersicht und Nachweisung usw., Liv. – bes. jmdm. ein milit. Kommando zuteilen, eine Stadt, Soldaten, Schiffe usw. unter jmds. Leitung ( Kommando) stellen, ihm unterordnen, oppidum civibus Romanis, Caes.: naves singulas equitibus Romanis, Caes.: alci IV legiones, Caes.: equites praefectis, Curt. – ebenso eine Provinz usw., video, cui Apulia sit attributa, qui habeat Etruriam etc., qui sibi has urbanas insidias caedis atque incendiorum depoposcerit, Cic.: alci Sogdianam regionem, alci satrapeam Mediae, Curt.: regnum filio eius, Curt.

    4) als publiz. t. t., eine Völkerschaft od. einen Fürsten einem andern Volke od. Fürsten als unterworfen u. zinsbar zuteilen, ihm unterwerfen, mediatisieren, einverleiben, insulae, quae erant a Sulla Rhodiis attributae, Cic.: Suessiones Remis attributi, Caes.: ipsi (Commio) Morinos attribuerat, Caes.: Ariarathen Ariobarzani attribuit, qui sub eius imperio et ditione esset, Auct. b. Alex.

    5) einer Sache die u. die Summe als Abgabe zuteilen, d.i. als Abgabe auflegen, damit belegen, his rebus omnibus terni in milia aeris attribuerentur, Liv. 39, 44, 3.

    II) übtr.: A) im allg., zuerteilen, zuteilen, verlei hen, ne aut irato facultas ad dicendum data, aut cupido auctoritas attributa esse videatur, Cic.: huc accedit summus timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit, Cic.: si legi, loco, urbi, monumento attribueretur oratio, die Rede dem Gesetz usw. gleichs. in den Mund gelegt würde, Cic. – nunc illud satis est, non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram, hinzuzufügen, hinzuzubringen, Cic. – senae horae in orbem operi attributae sunt, wurden zugewiesen bestimmt, Liv.

    B) insbes.: 1) als rhetor. u. gramm. t. t., alci (rei) attribui, einer Pers. od. Sache als Eigenschaft, nähere Bestimmung (als Prädikat od. Attribut) zuerteilt-, erteilt-, beigelegt werden, dah. attributum esse (als Prädikat od. Attribut) zukommen, zu einer Pers. od. Sache ganz eigentlich gehören, unter etw. mitbegriffen sein, omnis res [argumentando] confirmatur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum. Ac personis has res attributas putamus: nomen, naturam, victum, fortunam, habitum, adfectionem, studia, consilia, facta, casus, orationes... Ac personis quidem haec videntur esse attributa. Negotiis autem quae sunt attributa, partim sunt continentia etc., Cic. de inv. 1, 34 sqq.: etiam quod iumentorum causā apparatum esset, quibus dominus uteretur, penori attributum dicit, zum Penus gehörig, mit unter dem P. begriffen, Gell. 4, 1, 21.

    2) jmdm. etwas als Wirkung od. Schuld zuteilen = zuschreiben, beimessen, beilegen, bonos exitus attribuimus dis immortalibus, Cic.: quod mihi cum illo erat commune, sibi soli attribuit, Cic.: qui (Cato) si eruditius videbitur disputare, attribuito litteris Graecis, Cic.: hoc si cupidius factum existimas, Caesari attribues; si familiarius, utrique nostrum, Cic.: tanta fuit Verris impudentia, ut aliis causam calamitatis attribueret, quae omnis propter avaritiam ipsius accidisset, Cic.: m. folg. quod (daß usw.), quod Sicyonii te laedunt, Catoni et eius aemulatori attribues Servilio, Cic.

    lateinisch-deutsches > attribuo

  • 4 attribuo

    at-tribuo (ad-tribuo), buī, būtum, ere, zuerteilen, zuteilen, verleihen, I) eig.: A) im allg.: servos, pastores armat atque iis equos attribuit, machte sie beritten, Caes.: navibus III comparatis, ex quibus duas familiaribus suis attribuerat, unam ipse conscenderat, Caes.: non Stratonis modo regiam supellectilem attribui ei iussit, sed etiam etc., Curt.
    B) insbes.: 1) jmdm. einen Ort als Aufenthalt, Wohnsitz od. Besitztum zuteilen, zuweisen, anweisen, alteram partem eius vici Gallis concessit, alteram cohortibus ad hibernandum attribuit, Caes.: sibi agros attribuant, Caes.: quibus urbes agrosque attribui iussit, Curt.: ipsis attribueret sedem, Curt.: coloniae a rege attributae, Curt.: terra culturae causā attributa olim particulatim hominibus, ut Etruria Tuscis, Samnium Sabellis, Varr. sat. Men. 17. – iuventus, quae praesidio eius loci attributa erat, Liv.: u. m. dopp. Acc., electos ex omnibus legionibus fortissimos viros, antesignanos, centuriones Caesar ei classi attribuerat, als Zent., Caes. b. c. 1, 57, 1. – ebenso den Standort in der Schlacht, dextra pars (Flügel) Massiliensibus attribuitur, sinistra Nasidio, Caes.
    2) als t. t. der Geschäftsspr., attr. pecuniam, Geld anweisen, überweisen, durch Anweisung zuteilen, - verleihen, a) v. einer Privatperson, Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, si modo attribuetur,
    ————
    quantum debetur, Cic. ad Att. 13, 2, 1: dah. prägn., attr. alqm, auf jmd. anweisen, attributos (die Angewiesenen) quod appellas, valde probo, Cic. ad Att. 13, 22, 4: sei (= si) is quei (= qui) adtributus erit, eam pecuniam... ei quoi (= cui) attributus erit, non solverit, Corp. inscr. Lat. 1, 2, 206. lin. 41 sq.: u. m. Dat. der Summe, tamtae pecuniae eum eosve attribuito, ibid. 40 sq.: quamtae pecuniae attributus erit, tamtam pecuniam et eius dimidium ei, quoi (= cui) adtributus erit, dare debeto, ibid. lin. 43. – b) von Staats wegen (s. Müller Liv. 1, 43, 9), »(Antonius) mihi pecuniam attribuit?« Cupio videre, qui id audeat dicere, Cic.: pecunia attributa, numerata est, Cic.: censoribus postulantibus, ut pecuniae summa sibi, quā in opera publica uterentur, attribueretur, vectigal annuum decretum, Liv.: unde (pecunia publica) erat attributa, Cic.: nonne sestertium centiens octogiens ex aerario tibi attributum Romae in quaestu reliquisti? Cic.: his talenta D ad belli usum attributa, Curt. – prägn., auf jmd. anweisen, quibus equos alerent, viduae attributae, quae bina milia aeris in annos singulos penderent, Liv. 1, 43, 9.
    3) jmdm. etw. zur Besorgung, Leitung, Führung zuteilen, pecus omne equitibus auxiliariis agendum attribuit, Sall.: attribuit nos trucidandos Cethego, Cic.: Amynandro Aetolos concitandos ad bellum attribuit, Liv.; vgl. ceterorum (captivorum) curam be-
    ————
    nigne tuendorum C. Flaminio quaestori attribuit, Liv.: ei (pontifici) sacra omnia exscripta exsignataque attribuit, quibus etc., übertrug ihm den ganzen Gottesdienst mit der schriftlichen Übersicht und Nachweisung usw., Liv. – bes. jmdm. ein milit. Kommando zuteilen, eine Stadt, Soldaten, Schiffe usw. unter jmds. Leitung ( Kommando) stellen, ihm unterordnen, oppidum civibus Romanis, Caes.: naves singulas equitibus Romanis, Caes.: alci IV legiones, Caes.: equites praefectis, Curt. – ebenso eine Provinz usw., video, cui Apulia sit attributa, qui habeat Etruriam etc., qui sibi has urbanas insidias caedis atque incendiorum depoposcerit, Cic.: alci Sogdianam regionem, alci satrapeam Mediae, Curt.: regnum filio eius, Curt.
    4) als publiz. t. t., eine Völkerschaft od. einen Fürsten einem andern Volke od. Fürsten als unterworfen u. zinsbar zuteilen, ihm unterwerfen, mediatisieren, einverleiben, insulae, quae erant a Sulla Rhodiis attributae, Cic.: Suessiones Remis attributi, Caes.: ipsi (Commio) Morinos attribuerat, Caes.: Ariarathen Ariobarzani attribuit, qui sub eius imperio et ditione esset, Auct. b. Alex.
    5) einer Sache die u. die Summe als Abgabe zuteilen, d.i. als Abgabe auflegen, damit belegen, his rebus omnibus terni in milia aeris attribuerentur, Liv. 39, 44, 3.
    II) übtr.: A) im allg., zuerteilen, zuteilen, verlei-
    ————
    hen, ne aut irato facultas ad dicendum data, aut cupido auctoritas attributa esse videatur, Cic.: huc accedit summus timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit, Cic.: si legi, loco, urbi, monumento attribueretur oratio, die Rede dem Gesetz usw. gleichs. in den Mund gelegt würde, Cic. – nunc illud satis est, non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram, hinzuzufügen, hinzuzubringen, Cic. – senae horae in orbem operi attributae sunt, wurden zugewiesen bestimmt, Liv.
    B) insbes.: 1) als rhetor. u. gramm. t. t., alci (rei) attribui, einer Pers. od. Sache als Eigenschaft, nähere Bestimmung (als Prädikat od. Attribut) zuerteilt-, erteilt-, beigelegt werden, dah. attributum esse (als Prädikat od. Attribut) zukommen, zu einer Pers. od. Sache ganz eigentlich gehören, unter etw. mitbegriffen sein, omnis res [argumentando] confirmatur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum. Ac personis has res attributas putamus: nomen, naturam, victum, fortunam, habitum, adfectionem, studia, consilia, facta, casus, orationes... Ac personis quidem haec videntur esse attributa. Negotiis autem quae sunt attributa, partim sunt continentia etc., Cic. de inv. 1, 34 sqq.: etiam quod iumentorum causā apparatum esset, quibus dominus uteretur, penori attributum dicit, zum Penus gehörig, mit unter dem P. begriffen, Gell. 4, 1, 21.
    ————
    2) jmdm. etwas als Wirkung od. Schuld zuteilen = zuschreiben, beimessen, beilegen, bonos exitus attribuimus dis immortalibus, Cic.: quod mihi cum illo erat commune, sibi soli attribuit, Cic.: qui (Cato) si eruditius videbitur disputare, attribuito litteris Graecis, Cic.: hoc si cupidius factum existimas, Caesari attribues; si familiarius, utrique nostrum, Cic.: tanta fuit Verris impudentia, ut aliis causam calamitatis attribueret, quae omnis propter avaritiam ipsius accidisset, Cic.: m. folg. quod (daß usw.), quod Sicyonii te laedunt, Catoni et eius aemulatori attribues Servilio, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > attribuo

  • 5 adtribuo

    at-trĭbŭo ( adt-, Weissenb., Jan; att-, B. and K., L. Müller), ŭi, ūtum, 3, v. a., to associate, add or join to, to annex, assign, bestow, give (class., but rare in the poets; syn.: tribuo, assigno, do, ascribo, addico).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    pueros attribue ei, quot et quos videbitur,

    Cic. Att. 12, 30:

    video, cui Apulia sit attributa,

    assigned as a province, id. Cat. 2, 3, 6:

    insulae Rhodiis attributae,

    annexed, subjected, id. ad Q. Fr. 1, 1, 11:

    Camunni finitimis adtributi municipiis,

    Plin. 3, 20, 24, § 134:

    equos gladiatoribus,

    Caes. B. C. 1, 14:

    quae (juventus) praesidio ejus loci adtributa erat,

    Liv. 24, 21: pontifici sacra omnia. id. 1, 20: possessionem, Vulg. Num. 36, 12:

    aliquem,

    ib. Deut. 29, 26.—Of the assigning of state domains or other possessions belonging to the public treasures:

    bona oppressorum in Vesvio restitutioni afflictarum civitatium attribuit,

    Suet. Tit. 8 al. —Hence of appropriations from the exchequer:

    pecuniam alicui,

    Cic. Phil. 14, 14, 16:

    ad aliquam rem pecuniam dare, attribuere, solvere,

    id. ib. 14, 14 fin.;

    so Liv 40, 51.—Also of private assignments: Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, quantum debetur,

    Cic. Att. 13, 2, 1.—Hence also aliquem, to assign, make over to any one:

    attributos quod appellas, valde probo,

    i. e. my debtors, to whom I have referred you, Cic. Att. 13, 22.—
    B.
    Trop.:

    timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit,

    Cic. Rosc. Am. 4:

    Suus cuique attributus est error,

    Cat. 22, 20:

    si alicui rei hujus modi, legi, loco, urbi, monumento oratio attribuetur,

    i. e. if these are represented as speaking, Cic. Inv 1, 52, 100:

    curam alicujus rei adtribuere,

    Liv. 26, 49.—
    II.
    Esp.
    A.
    To join in addition, to add:

    non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—
    B.
    Aliquid alicui, to attribute or impute to one, to charge with, ascribe to (cf. ascribo):

    si eruditius videbitur disputare, attribuito Graecis litteris,

    Cic. Sen. 1, 3:

    Hoc tu si cupidius factum existimas, Caesari attribues,

    id. de Or. 2, 3, 14:

    bonos exitus dis immortalibus,

    id. N. D. 3, 37, 89:

    aliis causam calamitatis,

    id. Verr. 2, 5, 41.—
    C.
    T. t., to lay as a tax or tribute:

    his rebus omnibus terni in milia aeris adtribuerentur,

    Liv. 39, 44.—Hence, attrĭbūtus ( adt-), a, um, P. a., lit. that is ascribed or attributed to a thing; hence, subst.: attrĭbūtum, i, n.
    A.
    (Acc. to I.) Money assigned from the public treasury, Varr. L. L. 5, § 181 Müll.—
    B.
    In gram. lang., a predicate, attribute:

    Omnes res confirmantur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum,

    Cic. Inv. 1, 24, 34; 1, 25, 36 sqq.; Gell. 4, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > adtribuo

  • 6 adtributus

    at-trĭbŭo ( adt-, Weissenb., Jan; att-, B. and K., L. Müller), ŭi, ūtum, 3, v. a., to associate, add or join to, to annex, assign, bestow, give (class., but rare in the poets; syn.: tribuo, assigno, do, ascribo, addico).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    pueros attribue ei, quot et quos videbitur,

    Cic. Att. 12, 30:

    video, cui Apulia sit attributa,

    assigned as a province, id. Cat. 2, 3, 6:

    insulae Rhodiis attributae,

    annexed, subjected, id. ad Q. Fr. 1, 1, 11:

    Camunni finitimis adtributi municipiis,

    Plin. 3, 20, 24, § 134:

    equos gladiatoribus,

    Caes. B. C. 1, 14:

    quae (juventus) praesidio ejus loci adtributa erat,

    Liv. 24, 21: pontifici sacra omnia. id. 1, 20: possessionem, Vulg. Num. 36, 12:

    aliquem,

    ib. Deut. 29, 26.—Of the assigning of state domains or other possessions belonging to the public treasures:

    bona oppressorum in Vesvio restitutioni afflictarum civitatium attribuit,

    Suet. Tit. 8 al. —Hence of appropriations from the exchequer:

    pecuniam alicui,

    Cic. Phil. 14, 14, 16:

    ad aliquam rem pecuniam dare, attribuere, solvere,

    id. ib. 14, 14 fin.;

    so Liv 40, 51.—Also of private assignments: Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, quantum debetur,

    Cic. Att. 13, 2, 1.—Hence also aliquem, to assign, make over to any one:

    attributos quod appellas, valde probo,

    i. e. my debtors, to whom I have referred you, Cic. Att. 13, 22.—
    B.
    Trop.:

    timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit,

    Cic. Rosc. Am. 4:

    Suus cuique attributus est error,

    Cat. 22, 20:

    si alicui rei hujus modi, legi, loco, urbi, monumento oratio attribuetur,

    i. e. if these are represented as speaking, Cic. Inv 1, 52, 100:

    curam alicujus rei adtribuere,

    Liv. 26, 49.—
    II.
    Esp.
    A.
    To join in addition, to add:

    non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—
    B.
    Aliquid alicui, to attribute or impute to one, to charge with, ascribe to (cf. ascribo):

    si eruditius videbitur disputare, attribuito Graecis litteris,

    Cic. Sen. 1, 3:

    Hoc tu si cupidius factum existimas, Caesari attribues,

    id. de Or. 2, 3, 14:

    bonos exitus dis immortalibus,

    id. N. D. 3, 37, 89:

    aliis causam calamitatis,

    id. Verr. 2, 5, 41.—
    C.
    T. t., to lay as a tax or tribute:

    his rebus omnibus terni in milia aeris adtribuerentur,

    Liv. 39, 44.—Hence, attrĭbūtus ( adt-), a, um, P. a., lit. that is ascribed or attributed to a thing; hence, subst.: attrĭbūtum, i, n.
    A.
    (Acc. to I.) Money assigned from the public treasury, Varr. L. L. 5, § 181 Müll.—
    B.
    In gram. lang., a predicate, attribute:

    Omnes res confirmantur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum,

    Cic. Inv. 1, 24, 34; 1, 25, 36 sqq.; Gell. 4, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > adtributus

  • 7 attribuo

    at-trĭbŭo ( adt-, Weissenb., Jan; att-, B. and K., L. Müller), ŭi, ūtum, 3, v. a., to associate, add or join to, to annex, assign, bestow, give (class., but rare in the poets; syn.: tribuo, assigno, do, ascribo, addico).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    pueros attribue ei, quot et quos videbitur,

    Cic. Att. 12, 30:

    video, cui Apulia sit attributa,

    assigned as a province, id. Cat. 2, 3, 6:

    insulae Rhodiis attributae,

    annexed, subjected, id. ad Q. Fr. 1, 1, 11:

    Camunni finitimis adtributi municipiis,

    Plin. 3, 20, 24, § 134:

    equos gladiatoribus,

    Caes. B. C. 1, 14:

    quae (juventus) praesidio ejus loci adtributa erat,

    Liv. 24, 21: pontifici sacra omnia. id. 1, 20: possessionem, Vulg. Num. 36, 12:

    aliquem,

    ib. Deut. 29, 26.—Of the assigning of state domains or other possessions belonging to the public treasures:

    bona oppressorum in Vesvio restitutioni afflictarum civitatium attribuit,

    Suet. Tit. 8 al. —Hence of appropriations from the exchequer:

    pecuniam alicui,

    Cic. Phil. 14, 14, 16:

    ad aliquam rem pecuniam dare, attribuere, solvere,

    id. ib. 14, 14 fin.;

    so Liv 40, 51.—Also of private assignments: Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, quantum debetur,

    Cic. Att. 13, 2, 1.—Hence also aliquem, to assign, make over to any one:

    attributos quod appellas, valde probo,

    i. e. my debtors, to whom I have referred you, Cic. Att. 13, 22.—
    B.
    Trop.:

    timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit,

    Cic. Rosc. Am. 4:

    Suus cuique attributus est error,

    Cat. 22, 20:

    si alicui rei hujus modi, legi, loco, urbi, monumento oratio attribuetur,

    i. e. if these are represented as speaking, Cic. Inv 1, 52, 100:

    curam alicujus rei adtribuere,

    Liv. 26, 49.—
    II.
    Esp.
    A.
    To join in addition, to add:

    non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—
    B.
    Aliquid alicui, to attribute or impute to one, to charge with, ascribe to (cf. ascribo):

    si eruditius videbitur disputare, attribuito Graecis litteris,

    Cic. Sen. 1, 3:

    Hoc tu si cupidius factum existimas, Caesari attribues,

    id. de Or. 2, 3, 14:

    bonos exitus dis immortalibus,

    id. N. D. 3, 37, 89:

    aliis causam calamitatis,

    id. Verr. 2, 5, 41.—
    C.
    T. t., to lay as a tax or tribute:

    his rebus omnibus terni in milia aeris adtribuerentur,

    Liv. 39, 44.—Hence, attrĭbūtus ( adt-), a, um, P. a., lit. that is ascribed or attributed to a thing; hence, subst.: attrĭbūtum, i, n.
    A.
    (Acc. to I.) Money assigned from the public treasury, Varr. L. L. 5, § 181 Müll.—
    B.
    In gram. lang., a predicate, attribute:

    Omnes res confirmantur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum,

    Cic. Inv. 1, 24, 34; 1, 25, 36 sqq.; Gell. 4, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > attribuo

  • 8 attribuo

    attrĭbŭo (adtrĭbŭo), ĕre, bŭi, būtum - tr. - [st2]1 [-] assigner, donner, adjoindre, ajouter, rattacher à. [st2]2 [-] assigner comme paiement, allouer, affecter, payer par délégation. [st2]3 [-] mettre un impôt, mettre une taxe sur. [st2]4 [-] imputer, attribuer.    - iis equos attribuit, Caes. BC. 1, 14: il leur donne des chevaux.    - causam calamitatis alicui attribuere, Cic.: accuser qqn de sa disgrâce.
    * * *
    attrĭbŭo (adtrĭbŭo), ĕre, bŭi, būtum - tr. - [st2]1 [-] assigner, donner, adjoindre, ajouter, rattacher à. [st2]2 [-] assigner comme paiement, allouer, affecter, payer par délégation. [st2]3 [-] mettre un impôt, mettre une taxe sur. [st2]4 [-] imputer, attribuer.    - iis equos attribuit, Caes. BC. 1, 14: il leur donne des chevaux.    - causam calamitatis alicui attribuere, Cic.: accuser qqn de sa disgrâce.
    * * *
        Attribuo, attribuis, attribui, attributum, pen. prod. attribuere. Cic. Attribuer, Bailler, Assigner.
    \
        Attribuere sibi soli. Cic. Prendre le tout à soy, Se donner toute la louange et l'honneur.
    \
        Attribuere causam calamitatis alicui. Cic. Luy en donner le blasme, Luy mettre sus qu'il est cause de quelque meschef, Dire qu'il est cause de la malencontre.
    \
        Quod Sicyonii te laedunt, attribuas Seruilio. Cic. Prens t'en à Servilius.
    \
        Attribuere, pro Dare, vel fidei committere. Liu. Eique omnia exscripta exsignataque attribuit. Luy en bailla la garde, la charge et commission.
    \
        Timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit. Cic. Que nature m'a donné et departi.
    \
        Attribuere alicui equum, mancipium, etc. Caesar. Delivrer et bailler.
    \
        Attribuere ciuitates vxoribus solent Persarum reges. Cic. Leur assigner.
    \
        Attribuere locum tertium salici in aestimatione ruris. Pli. Luy donner le tiers pris.
    \
        Attributi finitimis municipiis. Plin. Assignez et baillez.
    \
        Procuratio attributa, atque descripta. Cic. Distribuee et departie et couchee par estat.
    \
        Attribuere negotium aliquod alteri. Caesar. Bailler charge ou commission.
    \
        Attributae pecuniae. Cic. Argent assigné.

    Dictionarium latinogallicum > attribuo

  • 9 denuntio

    dē-nūntio, āvī, ātum, āre, ankündigen, kundtun, anzeigen, Anzeige machen, Meldung machen od. tun als förmliche Bekanntmachung, förmlichen Befehl od. förmliches Verbot, als Drohung u. dgl., dah. oft = erklären, die Erklärung abgeben, zu wissen tun, die Weisung geben od. zukommen lassen, bedeuten, ansinnen, zumuten, das Ansinnen-, die Zumutung stellen, androhen, die Drohung ergehen lassen, mit etw. drohen, sowohl auf dem Privat- als auf dem Amtswege (vgl. Mützell Curt. 3, 1, 6), I) im allg.: α) m. Acc. u. bei Ang. wem? zugl. m. Dat.: proscriptionem, caedem, direptionem, Cic.: non mediocres terrores iacĕre et den., Cic. – alci catenas, Sen. rhet.: alci mortem, Cic.: alci inimicitias, Cic.: alci periculum, Cic.: alci iudicium minitari ac den., Cic.: oculis et aspectu den. omnibus vim tribuniciam et minitari rei publicae, Cic.: ei vim den., rei publicae minari, Cic.: plus enim aliquanto attulisti, quam tibi erat attributum a nobis ac denuntiatum, dir als dein Teil (zu besprechen) zugeteilt u. angesonnen (zugemutet) war, Cic.: ut si quid tibi opus sit, ne dubitent mihi denuntiare (anzusinnen, zuzumuten), Cic. – v. lebl. Subjj., illa arma, centuriones, cohortes non periculum nobis, sed praesidium denuntiant, Cic.: hoc data arma denuntiant, Tac.: poena, quam lex denuntiat, Cod. Iust. – β) m. Acc. u. Infin.: Sex. Alfenus denuntiat sese procuratorem esse, Cic.: Gorgias se ad omnia esse paratum denuntiavit, Cic.: capite se illum damnaturos denuntiarunt, Nep.: mater morituram se ante denuntians, Curt.: consul denuntiavit populo L. Aemilium collatis signis cum rege Perseo pugnasse, Liv. – selten mit bl. Infin., Apul. met. 9, 41 u. 10, 7 (vgl. unten no. II, b aus Tac. ann. 11, 37). – γ) m. ut od. ne u. Konj. od. m. bl. Konj., Lupus mihi denuntiavit, ut ad te scriberem, Cic.: Q. Titinius debitoribus suis denuntiavit, ut eodem fenore uterentur, Cic.: voce clarā denuntiasse sibi, ut triduo regni sui decederent finibus, Liv. – satis habuit pro contione denuntiare, ne perseverarent, Suet.: legati venerant denuntiatum Fabio senatus verbis, ne saltum transiret, Liv. – audebat denuntiare Caesari, excederet Siciliā, Vell.: ex consilii sententia iussit denuntiari heredibus omnibus, aut agerent aut singuli approbarent causas non agendi, Plin. ep.: moneo, praedico, ante denuntio: qui... professi sunt abstineant manus oculosque etc., Cic.: denuntiatum senatus verbis, facesserent propere ex urbe ab ore atque oculis populi Romani, Liv. – δ) m. folg. indir. Fragesatz: denuntiasti homo adulescens, quid de summa re publica sentires, Cic.: ut denuntiet, quid caveant, Cic. – ε) ohne Objekt, m. Dat. wem? volitat (Clodius), furit, multis denuntiat, Cic. – ganz absol., is, qui antea denuntiarat, Cic.: praesertim cum tribunus plebis vel denuntiare potueris vel etiam cogere, Cic.: qui manu sublatā denuntiant (drohen), Quint. – II) insbes.: a) als publiz. t. t., bellum denuntiare, den Kr. ankündigen, mit Kr. drohen, Cic. u.a.: verb. bellum denuntiare ante et indicere, Cic. – b) als milit. t. t., α) v. Befehlshaber = Befehl geben, beordern, m. Acc., iter ad novum imperatorem, Suet. – m. ut u. Konj., den., ut arma capiant, Liv. – m. Infin., den. centurionibus exsequi caedem, Tac. ann. 11, 37: absol., den. veteranis, Brut. et Cass. in Cic. ep. 11, 2, 3. – β) v. Untergebenen = die Meldung machen, m. folg. Acc. u. Infin., denuntians quidam iussisse consulem ad pedes descendere equites, Liv. 22, 49, 3. – c) als gerichtl. t. t., v. Kläger, α) alci testimonium den., jmdm. eine Zeugenaussage ansinnen, zumuten = jmd. zur Zeugenaussage auffordern, Cic.: ebenso testibus den., an die Zeugen das Ansinnen stellen (näml. Aussage zu tun), Cic. u.a.: im Zshg. absol., fratres saltem exhibe (testes). Non denuntiavi, Cic. Flacc. 35. – β) die vorläufige Anzeige (Voranzeige) machen, daß man gegen jmd. nach gewisser Frist vor Gericht Klage erheben wolle, den. alci, SC. bei Ulp. dig. 5, 3, 20. § 6: zugleich m. de u. Abl., de isto fundo Caecinae, Cic. Caecin. 95: mit folg. Acc. u. Infin., homini Romae in foro denuntiat fundum illum suum esse seseque sibi emisse, Cic. Caecin. 19. – wovon verschieden ist den. litem, ohne Friststellung einfach jmdm. den Prozeß ankündigen, und ihn auffordern, mit vor die Behörde zu gehen, Aur. Vict. de Caes. 16, 11. Symm. ep. 10, 52 u. spät. ICt. – γ) den. in iudicium, seinen Zeugen, Freunden das Ansinnen stellen, zu bestimmter Zeit als Beistände vor Gericht zu erscheinen, Cic. Rosc. com. 26 (wogegen iudici denuntiavit, ibid., bl. = er machte dem Richter die Meldung, daß der Kläger von seiner Klage abstehe). – d) von etw. Zukünftigem Voranzeige machen, im voraus Meldung tun, drohend verkündigen, α) v. leb. Wesen, qui (Hector) moriens propinquam Achilli mortem denuntiat, Cic.: at mihi Persephone nigram denuntiat horam, Tibull.: Harpyia Celaeno tristes denuntiat iras obscenamque famem, Verg. – β) v. Wunderzeichen usw., quibus portentis magna populo Romano bella perniciosaeque seditiones denuntiabantur, Cic.: Caesari futura caedes evidentibus prodigiis denuntiata est, Suet.: denuntiata mors eius per crinitam stellam, Eutr. – γ) v. Wetterzeichen u. dgl., caeruleus (color aurorae) pluviam denuntiat, igneus euros, bedeutet, Verg. georg. 1, 453: arbor statim pestem denuntians, Plin. 13, 118. – δ) v. Todes- od. Krankheitszeichen, mors denuntiatur, ubi aeger supinus cubat, Cels.: si id membrum ostenditur, morbum futurum esse denuntiat, Cels. – / arch. denontio, Corp. inscr. Lat. 1, 197, 3: Imperat. denuntiamino, Lex colleg. aqu. (Corp. inscr. Lat. 6, 10298) 15.

    lateinisch-deutsches > denuntio

  • 10 quaestus

    quaestus, ūs, m. (quaero), I) das Suchen, in quaestibus istic et voluptatibus amoribusque hominum fuit, gesucht, verehrt u. geliebt von allen, Gell. 16, 19, 6 (vgl. quaestio no. I). – II) der Erwerb, Gewinn, die Einnahme, A) im allg.: α) mit obj. Genet. od. Genet. Gerund.: hunc (deum Mercurium) ad quaestus pecuniae (Gelderwerb) mercaturasque habere vim maximam arbitrantur, Caes. b. G. 6, 17, 1: emendi aut vendendi quaestu et lucro duci, Cic. Tusc. 5, 9. – β) m. subj. Genet. od. m. Adi. od. absol.: qu. carcerarius, E. eines Gefängniswärters, Gefängniswärterei, Plaut.: forensis (auf dem Forum), Cic.: frumentarius (vom Getreide), Cic.: mediocris (mäßiger), Cic.: stabilissimus minimeque invidiosus, Cato: quaestus minimus, Auct. b. Alex.: quaestus maxime pius (unschuldigste) stabilissimusque, Cato: quaestus ac lucrum unius agri et unius anni, Cic.: illiberales et sordidi quaestus (Gewerbe) mercennariorum omnium, Cic.: quaestus magni atque uberes, Cic.: inopia quaestus, Erwerblosigkeit, Tac. – colere suum quaestum, Plaut.: ex Castoris et Pollucis templo quaestum sibi et praedam improbissimam comparare, Cic.: constituere sibi quaestus (Erwerbsquellen) magnos atque uberes ex his causis, quas etc., Cic.: mediocri quaestu contentum esse, Cic.: eo profusius quaestui atque sumptui deditum esse (auf E. u. Aufwand erpicht sein), Sall.: pretio quaestuque duci, Cic.: tibi hominum innocentium sanguis non modo voluptati, sed etiam quaestui fuit, Cic.: quibus fides decus pietas postremo honesta atque inhonesta omnia quaestui sunt, die Handel treiben mit usw., Sall.: ut primum lingua esse coepit in quaestu, zur Erwerbsquelle wurde, Quint.: medicis gravis annus in quaestum est, ist eine Erwerbsquelle, Sen.: et quaestus ex alieno errore (aus fremdem Aberglauben) facilis, quem velut ex concessae artia usu exercebant, Liv.: quaestum carcerarium facere, Plaut.: maximos quaestus praedasque fecisse, Cic.: furtis quaestum facere, auf betrügerische Weise sein Gewerbe treiben, Cic.: quaestum ex adulterio uxoris suae facere, Gewinn ziehen, ICt.: HSCCCIɔɔɔ quaestus facere nolle, einen G. von 100000 S. verschmähen, Cic.: nullum in eo facio quaestum (dabei gewinne ich nichts), quod (daß du usw.) etc., Cic.: in privatis rebus rem mandatam non modo malitiosius gerere sui quaestus aut commodi causā, verum etiam neglegentius, Cic.: quaestui habere (als Erwerbsquelle benutzen) rem publicam, Cic.: equites, Caes.: ab adulescentulo (von Jugend auf) quaestum sibi instituisse (sich zum Lebenszweck gemacht haben) sine impendio, Cic.: quaestu iudiciario pasci, sich vom Gewerbe eines Richters nähren, Cic.: sestertium centiens et octogiens ex aerario sibi attributum Romae in quaestu (auf Zinsen angelegt) relinquere, Cic.: servire quaestui, auf G. sehen, Cels.: nullis quaestibus sustineri, von keinem Erwerbe (Gewerbe) leben, Plin. ep. – B) insbes., das Gewerbe einer Buhlerin oder eines Buhlknaben, das Hurengewerbe (vollst. meretricius quaestus, Plaut. cist. 41 u. Cic. Phil. 2, 44. Donat. Ter. Andr. 4, 5, 9: Plur. meretricii quaestus, Sen. contr. 1, 2. § 4), zB. quaestum corpore facere, Plaut. Poen. 1140. Liv. 26, 33, 8. Val. Max. 6, 1, 6. Tac. ann. 2, 85: quaestum corpore factitare, Val. Max. 6, 1, 10: u. bl. quaestum facere, Plaut. cist. 121. Ter. heaut. 640: quaestum occipere, Plaut. capt. 98. Ter. Andr. 79: prostat et in quaestu pro meretrice sedet, treibt das H., Ov. ex Pont. 2, 3, 20. – / Archaist. Genet. Sing. quaestuis, Nov. com. 105. Varro bei Non. 483, 32. Fest. 258 (a), 1 (wo quaestuis zu lesen): u. quaesti, Caecil. com. 130. Titin. com. 26. Pompon. com. 123. Turpil. com. 42 u. 84. Plaut. most. 1107 u.a. Ter. Hec. 836. Varro sat. Men. 436. Vgl. Fleckeisen Krit. Misc. S. 43 f. – Dativ Sing. quaestu, Plaut. rud. 294.

    lateinisch-deutsches > quaestus

  • 11 zumuten

    zumuten, jmdm. etwas, postulare ab alqo alqd od. mit folg. ut u. Konj. (beanspruchen, z.B. illud recusavit, ne id a se fieri postularent, quod adversus ius hospitii esset). exigere alqd ab alqo (eine Leistung gleichs. eintreiben, z.B. numquid hoc quoque a deo exigit, ut bonorum virorum sarcinas servet?: u. praeceptores plus laboris ab iis discipulis exigunt, in quibus certior spes est). – contendere ab alqo, gew. m. folg. ut u. Konj. (bei jmd. auf etwas bestehen). – denuntiare alci alqd (jmdm. etwas ansinnen, z.B. plus aliquando attu listi, quam tibi erat attributum a nobis ac denuntiatum). – imperare alci od. alci rei alqd (eine Leistung anbefehlen, z.B. voci nimis).

    deutsch-lateinisches > zumuten

  • 12 denuntio

    dē-nūntio, āvī, ātum, āre, ankündigen, kundtun, anzeigen, Anzeige machen, Meldung machen od. tun als förmliche Bekanntmachung, förmlichen Befehl od. förmliches Verbot, als Drohung u. dgl., dah. oft = erklären, die Erklärung abgeben, zu wissen tun, die Weisung geben od. zukommen lassen, bedeuten, ansinnen, zumuten, das Ansinnen-, die Zumutung stellen, androhen, die Drohung ergehen lassen, mit etw. drohen, sowohl auf dem Privat- als auf dem Amtswege (vgl. Mützell Curt. 3, 1, 6), I) im allg.: α) m. Acc. u. bei Ang. wem? zugl. m. Dat.: proscriptionem, caedem, direptionem, Cic.: non mediocres terrores iacĕre et den., Cic. – alci catenas, Sen. rhet.: alci mortem, Cic.: alci inimicitias, Cic.: alci periculum, Cic.: alci iudicium minitari ac den., Cic.: oculis et aspectu den. omnibus vim tribuniciam et minitari rei publicae, Cic.: ei vim den., rei publicae minari, Cic.: plus enim aliquanto attulisti, quam tibi erat attributum a nobis ac denuntiatum, dir als dein Teil (zu besprechen) zugeteilt u. angesonnen (zugemutet) war, Cic.: ut si quid tibi opus sit, ne dubitent mihi denuntiare (anzusinnen, zuzumuten), Cic. – v. lebl. Subjj., illa arma, centuriones, cohortes non periculum nobis, sed praesidium denuntiant, Cic.: hoc data arma denuntiant, Tac.: poena, quam lex denuntiat, Cod. Iust. – β) m. Acc. u. Infin.: Sex. Alfenus
    ————
    denuntiat sese procuratorem esse, Cic.: Gorgias se ad omnia esse paratum denuntiavit, Cic.: capite se illum damnaturos denuntiarunt, Nep.: mater morituram se ante denuntians, Curt.: consul denuntiavit populo L. Aemilium collatis signis cum rege Perseo pugnasse, Liv. – selten mit bl. Infin., Apul. met. 9, 41 u. 10, 7 (vgl. unten no. II, b aus Tac. ann. 11, 37). – γ) m. ut od. ne u. Konj. od. m. bl. Konj., Lupus mihi denuntiavit, ut ad te scriberem, Cic.: Q. Titinius debitoribus suis denuntiavit, ut eodem fenore uterentur, Cic.: voce clarā denuntiasse sibi, ut triduo regni sui decederent finibus, Liv. – satis habuit pro contione denuntiare, ne perseverarent, Suet.: legati venerant denuntiatum Fabio senatus verbis, ne saltum transiret, Liv. – audebat denuntiare Caesari, excederet Siciliā, Vell.: ex consilii sententia iussit denuntiari heredibus omnibus, aut agerent aut singuli approbarent causas non agendi, Plin. ep.: moneo, praedico, ante denuntio: qui... professi sunt abstineant manus oculosque etc., Cic.: denuntiatum senatus verbis, facesserent propere ex urbe ab ore atque oculis populi Romani, Liv. – δ) m. folg. indir. Fragesatz: denuntiasti homo adulescens, quid de summa re publica sentires, Cic.: ut denuntiet, quid caveant, Cic. – ε) ohne Objekt, m. Dat. wem? volitat (Clodius), furit, multis denuntiat, Cic. – ganz absol., is, qui antea denuntiarat, Cic.: praesertim cum tribunus plebis vel denuntiare potueris vel etiam co-
    ————
    gere, Cic.: qui manu sublatā denuntiant (drohen), Quint. – II) insbes.: a) als publiz. t. t., bellum denuntiare, den Kr. ankündigen, mit Kr. drohen, Cic. u.a.: verb. bellum denuntiare ante et indicere, Cic. – b) als milit. t. t., α) v. Befehlshaber = Befehl geben, beordern, m. Acc., iter ad novum imperatorem, Suet. – m. ut u. Konj., den., ut arma capiant, Liv. – m. Infin., den. centurionibus exsequi caedem, Tac. ann. 11, 37: absol., den. veteranis, Brut. et Cass. in Cic. ep. 11, 2, 3. – β) v. Untergebenen = die Meldung machen, m. folg. Acc. u. Infin., denuntians quidam iussisse consulem ad pedes descendere equites, Liv. 22, 49, 3. – c) als gerichtl. t. t., v. Kläger, α) alci testimonium den., jmdm. eine Zeugenaussage ansinnen, zumuten = jmd. zur Zeugenaussage auffordern, Cic.: ebenso testibus den., an die Zeugen das Ansinnen stellen (näml. Aussage zu tun), Cic. u.a.: im Zshg. absol., fratres saltem exhibe (testes). Non denuntiavi, Cic. Flacc. 35. – β) die vorläufige Anzeige (Voranzeige) machen, daß man gegen jmd. nach gewisser Frist vor Gericht Klage erheben wolle, den. alci, SC. bei Ulp. dig. 5, 3, 20. § 6: zugleich m. de u. Abl., de isto fundo Caecinae, Cic. Caecin. 95: mit folg. Acc. u. Infin., homini Romae in foro denuntiat fundum illum suum esse seseque sibi emisse, Cic. Caecin. 19. – wovon verschieden ist den. litem, ohne Friststellung einfach jmdm. den Prozeß ankündigen, und
    ————
    ihn auffordern, mit vor die Behörde zu gehen, Aur. Vict. de Caes. 16, 11. Symm. ep. 10, 52 u. spät. ICt. – γ) den. in iudicium, seinen Zeugen, Freunden das Ansinnen stellen, zu bestimmter Zeit als Beistände vor Gericht zu erscheinen, Cic. Rosc. com. 26 (wogegen iudici denuntiavit, ibid., bl. = er machte dem Richter die Meldung, daß der Kläger von seiner Klage abstehe). – d) von etw. Zukünftigem Voranzeige machen, im voraus Meldung tun, drohend verkündigen, α) v. leb. Wesen, qui (Hector) moriens propinquam Achilli mortem denuntiat, Cic.: at mihi Persephone nigram denuntiat horam, Tibull.: Harpyia Celaeno tristes denuntiat iras obscenamque famem, Verg. – β) v. Wunderzeichen usw., quibus portentis magna populo Romano bella perniciosaeque seditiones denuntiabantur, Cic.: Caesari futura caedes evidentibus prodigiis denuntiata est, Suet.: denuntiata mors eius per crinitam stellam, Eutr. – γ) v. Wetterzeichen u. dgl., caeruleus (color aurorae) pluviam denuntiat, igneus euros, bedeutet, Verg. georg. 1, 453: arbor statim pestem denuntians, Plin. 13, 118. – δ) v. Todes- od. Krankheitszeichen, mors denuntiatur, ubi aeger supinus cubat, Cels.: si id membrum ostenditur, morbum futurum esse denuntiat, Cels. – arch. denontio, Corp. inscr. Lat. 1, 197, 3: Imperat. denuntiamino, Lex colleg. aqu. (Corp. inscr. Lat. 6, 10298) 15.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > denuntio

  • 13 quaestus

    quaestus, ūs, m. (quaero), I) das Suchen, in quaestibus istic et voluptatibus amoribusque hominum fuit, gesucht, verehrt u. geliebt von allen, Gell. 16, 19, 6 (vgl. quaestio no. I). – II) der Erwerb, Gewinn, die Einnahme, A) im allg.: α) mit obj. Genet. od. Genet. Gerund.: hunc (deum Mercurium) ad quaestus pecuniae (Gelderwerb) mercaturasque habere vim maximam arbitrantur, Caes. b. G. 6, 17, 1: emendi aut vendendi quaestu et lucro duci, Cic. Tusc. 5, 9. – β) m. subj. Genet. od. m. Adi. od. absol.: qu. carcerarius, E. eines Gefängniswärters, Gefängniswärterei, Plaut.: forensis (auf dem Forum), Cic.: frumentarius (vom Getreide), Cic.: mediocris (mäßiger), Cic.: stabilissimus minimeque invidiosus, Cato: quaestus minimus, Auct. b. Alex.: quaestus maxime pius (unschuldigste) stabilissimusque, Cato: quaestus ac lucrum unius agri et unius anni, Cic.: illiberales et sordidi quaestus (Gewerbe) mercennariorum omnium, Cic.: quaestus magni atque uberes, Cic.: inopia quaestus, Erwerblosigkeit, Tac. – colere suum quaestum, Plaut.: ex Castoris et Pollucis templo quaestum sibi et praedam improbissimam comparare, Cic.: constituere sibi quaestus (Erwerbsquellen) magnos atque uberes ex his causis, quas etc., Cic.: mediocri quaestu contentum esse, Cic.: eo profusius quaestui atque sumptui deditum esse (auf E. u. Aufwand erpicht sein),
    ————
    Sall.: pretio quaestuque duci, Cic.: tibi hominum innocentium sanguis non modo voluptati, sed etiam quaestui fuit, Cic.: quibus fides decus pietas postremo honesta atque inhonesta omnia quaestui sunt, die Handel treiben mit usw., Sall.: ut primum lingua esse coepit in quaestu, zur Erwerbsquelle wurde, Quint.: medicis gravis annus in quaestum est, ist eine Erwerbsquelle, Sen.: et quaestus ex alieno errore (aus fremdem Aberglauben) facilis, quem velut ex concessae artia usu exercebant, Liv.: quaestum carcerarium facere, Plaut.: maximos quaestus praedasque fecisse, Cic.: furtis quaestum facere, auf betrügerische Weise sein Gewerbe treiben, Cic.: quaestum ex adulterio uxoris suae facere, Gewinn ziehen, ICt.: HSCCCIɔɔɔ quaestus facere nolle, einen G. von 100000 S. verschmähen, Cic.: nullum in eo facio quaestum (dabei gewinne ich nichts), quod (daß du usw.) etc., Cic.: in privatis rebus rem mandatam non modo malitiosius gerere sui quaestus aut commodi causā, verum etiam neglegentius, Cic.: quaestui habere (als Erwerbsquelle benutzen) rem publicam, Cic.: equites, Caes.: ab adulescentulo (von Jugend auf) quaestum sibi instituisse (sich zum Lebenszweck gemacht haben) sine impendio, Cic.: quaestu iudiciario pasci, sich vom Gewerbe eines Richters nähren, Cic.: sestertium centiens et octogiens ex aerario sibi attributum Romae in quaestu (auf Zinsen angelegt) relinquere, Cic.: ser-
    ————
    vire quaestui, auf G. sehen, Cels.: nullis quaestibus sustineri, von keinem Erwerbe (Gewerbe) leben, Plin. ep. – B) insbes., das Gewerbe einer Buhlerin oder eines Buhlknaben, das Hurengewerbe (vollst. meretricius quaestus, Plaut. cist. 41 u. Cic. Phil. 2, 44. Donat. Ter. Andr. 4, 5, 9: Plur. meretricii quaestus, Sen. contr. 1, 2. § 4), zB. quaestum corpore facere, Plaut. Poen. 1140. Liv. 26, 33, 8. Val. Max. 6, 1, 6. Tac. ann. 2, 85: quaestum corpore factitare, Val. Max. 6, 1, 10: u. bl. quaestum facere, Plaut. cist. 121. Ter. heaut. 640: quaestum occipere, Plaut. capt. 98. Ter. Andr. 79: prostat et in quaestu pro meretrice sedet, treibt das H., Ov. ex Pont. 2, 3, 20. – Archaist. Genet. Sing. quaestuis, Nov. com. 105. Varro bei Non. 483, 32. Fest. 258 (a), 1 (wo quaestuis zu lesen): u. quaesti, Caecil. com. 130. Titin. com. 26. Pompon. com. 123. Turpil. com. 42 u. 84. Plaut. most. 1107 u.a. Ter. Hec. 836. Varro sat. Men. 436. Vgl. Fleckeisen Krit. Misc. S. 43 f. – Dativ Sing. quaestu, Plaut. rud. 294.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > quaestus

См. также в других словарях:

  • ORUS — I. ORUS Aegypti Rex, ante Urb. Cond. an. plus minus 830. cognomine Pharao, post Amenophin II. vel Memonem, circa A. M. 2469. regnavit Ann. 38. An Busiris, ob saevitiam, et Thebas conditas, pyramidesque substructas famosus? Euseb. in Chron.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • BACIS — I. BACIS Nomen variis divinandi scientiâ praeditis Viris, apud Veter. commune, a Bacide quodam, qui eâ primum inclaruisse legitur. Sicut Sibylla, nomen proprium primo fuit (diminutivae formae a principali Σίβη) primae mulieris vaticinatricis:… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • NUTRICARII — Matricularii, dicti sunt quibus enutriendi ac educandi infantes proiectos cura olim incumbebat. Vita S. Goaris c. 10. Haec consuetudo erat, ut quando aliquis homo de ipsis infantibus proiectis misericordiâ motus vellet curam habere, ab illis,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • attribut — [ atriby ] n. m. • XIVe; lat. attributum « chose attribuée » 1 ♦ Ce qui est propre, appartient particulièrement à un être, à une chose. ⇒ caractère, caractéristique, manière (d être), 1. marque, particularité, propriété, qualité, signe… …   Encyclopédie Universelle

  • Michel Coignet — Pour les articles homonymes, voir Coignet. Astrolabe persan du XVIIIe siècle semblable à ceux que fabriquait Michel Coignet Michel Coignet, Quignet ou Cognet …   Wikipédia en Français

  • CANIS — I. CANIS Arabiae Felicis fluv. Ptol. II. CANIS Ordo equestris a Buchardo IV. ex Montmorantia famil. primo Galliae Barone, institutus; qui pace cum Philippo I. vel Ludov. fil. eius potius, a quo arce quâdam exutus erat, quod Adrianum Abbatem S.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • attribution — [ atribysjɔ̃ ] n. f. • 1610; attribucion 1370; lat. attributio 1 ♦ Action d attribuer. Concours pour l attribution d un prix, d un poste. L attribution de véhicules neufs à un service. ⇒ allocation, distribution, dotation, octroi, remise. ♢ Dr.… …   Encyclopédie Universelle

  • PRAETOR — variae de hoc auctorum sententiae. Sunt enim, qui hoc nomine primum appellatos Consules dicunt, atque ita a Praeeundo deductum Praetoris nomen. Sed enim distinguere hunc a Consulib. videntur 12. Tabb. leges apud Cicer. l. 3. de Legg. Regio… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • RAB seu RIBI, RABBI et RABBAN — RAB, seu RIBI, RABBI, et RABBAN tituliapud Hebraeos Literatorum Doctorumque, a radice Rabab, i. e. multiplicatus fuit; ut iis denotarentur οἱ πολυμαθέςτατοι, cognitione ac doctrinâ multiplici instructi et prae reliquis eminentes. De his scribunt …   Hofmann J. Lexicon universale

  • attributif — attributif, ive [ atribytif, iv ] adj. • 1516; du rad. de attribution 1 ♦ Dr. Acte attributif de droit, qui attribue un droit (opposé à acte déclaratif). Acte attributif de compétence, qui confère la compétence à une juridiction. 2 ♦ Log.… …   Encyclopédie Universelle

  • BURGUNDIONES quasi BURGWOHNER — BURGUNDIONES, quasi BURGWOHNER Germani nomen occupârunt, ex opere, quia crebra per limitem habitacula constituta Burgos vulgo vocant. Hi quondam subactâ inferiore Germaniâ a Druso et tiberio per castra dispositi in magnam coaluerunt gentem, ut… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»